प्रतिष्ठित अर्थशास्त्री र हार्वर्ड विश्वविद्यालयकी प्राध्यापक क्लाउडिया गोल्डिनलाई लैंगिक ज्याला अन्तरको ऐतिहासिक अनुसन्धानको लागि अर्थशास्त्रमा नोबेल पुरस्कार प्रदान गरिएको छ। नोबेल समितिले आज घोषणा गर्दै भनेको छ कि गोल्डिनको अनुसन्धानले शताब्दीयौंदेखि महिलाको कमाइ र श्रम बजारको सहभागिताको विस्तृत विवरण प्रदान गरेको छ, परिवर्तनका कारणहरू र निरन्तर लैङ्गिक असमानताहरूमा प्रकाश पारेको छ।
गोल्डिनले अमेरिकाबाट २०० वर्षभन्दा पुराना बढी डाटा सङ्कलन र विश्लेषण गरेकी छन् जसले श्रम बजारमा महिलाहरूको भूमिकाको विकासमा महत्त्वपूर्ण खोजमूलक जानकारीमा प्रकास पारेको छ । परम्परागत शिपको विपरित, उनको खोजहरूले महिला श्रमशक्तिको सहभागिताले प्रगतिको रेखीय मार्ग नभई यु -आकारको वक्र अनुसरण गरेको देखाउँछ। यो वक्रले उन्नाइसौं शताब्दीको प्रारम्भमा कृषि क्षेत्रबाट औद्योगिक समाजमा सङ्क्रमणकालमा महिलाको सहभागिता कसरी घट्यो र बीसौं शताब्दीको प्रारम्भमा सेवा क्षेत्रको वृद्धिसँगै फेरि कसरी वृद्धि भएको भन्ने देखाउँछ।
यस परिवर्तनको पछाडि मुख्य कारकहरू मध्ये एक, गोल्डिनले व्याख्या गरेझैं, अर्थतन्त्रमा संरचनात्मक परिवर्तनहरू र घरपरिवारभित्र महिलाहरूको जिम्मेवारीहरूका सम्बन्धमा विकसित सामाजिक मान्यताहरू बीचको अन्तरक्रिया हो। गोल्डिनको कामले कसरी यी परिवर्तनशील गतिशीलताहरूले श्रमशक्तिमा प्रवेश गर्ने वा बाहिरिने महिलाहरूको निर्णयलाई प्रभाव पारेको छ भनेर प्रकाश पारेको छ।
गोल्डिनको अनुसन्धानले महिलाको करियरका अवसरहरू प्रदान गर्न शिक्षा र गर्भनिरोधक पहुँचको महत्त्वपूर्ण भूमिकालाई पनि जोड दिएको छ । बीसौं शताब्दीको दौरानमा महिलाको शैक्षिक उपलब्धि धेरै उच्च आय भएका देशहरूमा पुरुषहरूको तुलनामा बढेको छ । गर्भनिरोधक चक्कीको प्रवेशले महिलालाई परिवार नियोजन र करियर विकासका बारेमा जानकारीपूर्ण निर्णय लिन सशक्त बनाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको उनको तर्क छ ।
गोल्डिनको अनुसन्धानले आधुनिक समयमा लैङ्गिक ज्याला अन्तरको मुख्य सूचक पहिलो बच्चाको जन्म हो भन्ने कुरालाई जोड दिन्छ। उनको अनुसन्धानले देखाउँछ कि शैक्षिक र पेशागत प्रगतिको बावजुद, विशेष गरी बच्चा जन्मे पछि, पुरुष र महिलाहरू बीचको कमाईमा ठूलो अन्तर रहन्छ।
नोबेल समितिले क्लाउडिया गोल्डिनको अनुसन्धानको गहिरो महत्त्वलाई मान्यता दिदै भनेको छ – गोल्डिनको खोजले श्रम बजारमा बाँकी रहेका लैङ्गिक असमानताहरूलाई सम्बोधन गर्न आवश्यक नीति र सामाजिक परिवर्तनहरूको जानकारी दिनमा पनि सहयोगी हुनेछ ।
“श्रम बजारमा महिलाको भूमिका बुझ्नु हाम्रो समाजको लागि महत्त्वपूर्ण छ,” आर्थिक विज्ञानमा पुरस्कार समितिका अध्यक्ष जाकोब स्वेन्सनले भनेका छन् । “क्लाउडिया गोल्डिनको उल्लेखनीय अनुसन्धानको लागि धन्यवाद, हामीसँग अब लैङ्गिक ज्याला अन्तरमा योगदान गर्ने अन्तर्निहित कारकहरू र थप समानतापूर्ण भविष्यको लागि सम्बोधन गर्नुपर्ने गहिरो बुझाइ छ।”
अर्थशास्त्रको क्षेत्रमा गोल्डिनको योगदान र लैङ्गिक असमानताका जटिलताहरू सुल्झाउनको लागि उनको समर्पणले उनलाई प्रतिष्ठित नोबेल पुरस्कारले सम्मान गरिएको छ , जसमा उनले ११ मिलियन स्वीडिश क्रोनरको पुरस्कार राशि समेत पाउने भएकी छन ।
क्लाउडिया गोल्डिन, सन् १९४६ मा अमेरिकाको न्यूयोर्कमा जन्मिएकी हुन् र उनले शिकागो विश्वविद्यालयबाट पीएच.डी. गरेकी छन।
सत्य, तथ्य र स्वतन्त्र सामूदायिक डिजिटल मिडिया
