सन् २०२१ को तुलनामा २०२२ मा पत्रकारको मृत्युमा ठूलो बृद्धि भएको छ र शुक्रबार जारी गरिएको नयाँ प्रतिवेदन अनुसार युक्रेनमा रुसी आक्रमण, हुथी विद्रोहीको आक्रमण र मेक्सिकोमा आपराधिक समूहका बढ्दो हिंसात्मक घटनाले पत्रकारितालाई झनै बढाएको छ । सन् २०२२ मा आफ्नो काम गर्दागर्दै २०२१ को तुलनामा ३० प्रतिशत बढी पत्रकारको मृत्यु भएको छ । विश्वभर पत्रकारमाथि आक्रमणका घटना बढेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
पत्रकारिता सहज भएन
अन्तर्राष्ट्रिय पत्रकार महासंघ (आईएफजे ) ले गत वर्ष ४७ जनाको तुलनामा यो वर्ष अहिलेसम्म विश्वभर ६७ पत्रकार र सञ्चारकर्मीको हत्या भएको जनाएको छ । ब्रसेल्समा आधारित समूहले हाल चीन, म्यानमार र टर्कीमा काम गरेको कारण जेलमा रहेका ३७५ पत्रकारलाई पनि गणना गरेको छ । गत वर्ष ३ सय ६५ पत्रकार पक्राउ गरी जेल परेका थिए । अन्तर्राष्ट्रिय पत्रकार महासंघले पत्रकारमाथि हुने आक्रमण र सरकारी दमनको भत्र्सना गर्दै पत्रकारको संरक्षण र स्वतन्त्र र निष्पक्ष पत्रकारिताको प्रवद्र्धन गर्न देशका सरकारसँग अपिल गरेको छ । संगठनले पत्रकारमाथि हुने हिंसाविरुद्ध ठोस कारबाही गर्न माग गरेको छ ।
पत्रकारमाथि आक्रमण
“पत्रकार र अन्य सञ्चारकर्मीको हत्यामा भएको बृद्धि चिन्ताको गम्भीर कारण हो र प्रजातन्त्रको प्रमुख स्तम्भ मध्येको एक पत्रकारिताको रक्षामा कारबाही गर्न विश्वभरका सरकारहरूलाई अर्को जागरण आह्वान हो,” आईएफजेका महासचिव एन्थोनी बेलाङ्गरले एक विज्ञप्तिमा भनेका छन्। “कार्य गर्न असफलताले सूचनाको स्वतन्त्र प्रवाहलाई दबाउन खोज्नेहरूलाई मात्र हौसला प्रदान गर्दछ र आफ्ना नेताहरूलाई जवाफदेही राख्ने मानिसहरूको क्षमतालाई कमजोर बनाउँछ, जसमा शक्ति र प्रभाव भएकाहरू खुला र समावेशी बाटोमा खडा नहोस् भन्ने सुनिश्चित गर्न आवश्यक छ। अब संयुक्त राष्ट्र संघको महासभाले पत्रकारहरूको सुरक्षा र स्वतन्त्रता सम्बन्धी आईएफजे महासन्धि पारित गर्ने समय आएको छ।
आईएफजेका अनुसार युक्रेनमा युद्ध कभर गर्ने मिडियाकर्मीहरू यस वर्ष अन्य कुनै पनि देशको तुलनामा बढी मारिएका छन्। युक्रेन युद्ध कभर गर्ने १२ जना सञ्चारकर्मीको मृत्यु भएको छ।
मेक्सिको-पाकिस्तानमा पनि ठूलो खतरा
आईएफजेले उल्लेख गरेको छ, “मेक्सिकोमा आपराधिक संगठनहरूको आतंकको शासन र हाइटीमा कानून र व्यवस्थाको भंगले पनि ठूलो संख्यामा पत्रकारहरूको हत्या भएको छ।” सन् २०२२ पत्रकारका लागि सबैभन्दा असुरक्षित देश मेक्सिकोमा रह्यो, जुन अहिले युद्ध क्षेत्र बाहिरका पत्रकारहरूका लागि सबैभन्दा खतरनाक देश मानिन्छ। यससँगै पाकिस्तान पनि पत्रकारका लागि निकै खतरनाक देशको सूचीमा परेको छ र यस वर्ष पाकिस्तानमा आधिकारिक रुपमा ५ पत्रकारको हत्या भएको छ । पाकिस्तानबाहेक कोलम्बिया र फिलिपिन्स पनि पत्रकारका लागि असुरक्षित देश साबित भएका छन् । इजरायल-प्यालेस्टाइन द्वन्द्व कभर गर्दा अल जजीराका पत्रकार शिरीन अबु अक्लेहको पनि मृत्यु भएको थियो र इजरायलले अल जजिराका पत्रकारलाई सैनिकहरूले गल्तिले गोली हानेको स्वीकार गरेको थियो।
सत्य, तथ्य र स्वतन्त्र सामूदायिक डिजिटल मिडिया