सान फ्रान्सिस्को, क्यालिफोर्निया – अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन र चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले बुधबार क्यालिफोर्नियाको सान फ्रान्सिस्कोमा एसिया प्यासिफिक इकोनोमिक कोअपरेसन (एपेक) शिखर सम्मेलनका क्रममा दुई देशबीचको तनावपूर्ण सम्बन्धलाई सहज बनाउने उद्देश्यले भेट गरेका छन्। ।
करिब दुई घण्टासम्म चलेको उक्त भेटवार्ता जनवरीमा बाइडेनले पदभार ग्रहण गरेपछि दुई नेताबीच पहिलो आमने-सामने भेट भएको थियो। दुई राष्ट्रपतिले रुस-युक्रेन युद्ध, इजरायल-हमास युद्ध, कोभिड–१९ महामारी, जलवायु परिवर्तन, व्यापार र मानवअधिकारलगायत विभिन्न विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा छलफल गरेको ह्वाइट हाउसले जनाएको छ।
बाइडेनले सीसँगको भेट “स्पष्ट, खुला र फलदायी” भएको र दुई देशबीचको मतभेद र प्रतिस्पर्धालाई व्यवस्थापन गर्दै आपसी हितका क्षेत्रमा सहयोग गर्न सहमत भएको बताएका छन। उनले दक्षिण चीन सागर, ताइवान, हङकङ, सिनजियाङ र तिब्बतमा चीनको गतिविधिबारे चिन्ता व्यक्त गर्दै अन्तर्राष्ट्रिय नियम र मापदण्डको सम्मान गर्न सीलाई आग्रह गरेको पनि बताएका छन।
सीले बाइडेनसँगको भेट “स्पष्ट, रचनात्मक र लाभदायक” भएको र उनीहरूले द्विपक्षीय सम्बन्ध र प्रमुख अन्तर्राष्ट्रिय र क्षेत्रीय मुद्दाहरूमा विचार आदानप्रदान गरेको बताए। उनले दुई देशले एकअर्काको प्रमुख चासो र प्रमुख चासोको सम्मान गर्दै टकराव र द्वन्द्वबाट जोगिन सक्ने आशा पनि व्यक्त गरे ।
यद्यपि, बैठकले दुई देशहरू बीचको गहिरो विभाजन र अविश्वासलाई पनि उजागर गर्यो। बैठक पछि बाइडेनले सीलाई फेरि “तानाशाह” भनेका थिए। बाइडेनले यसअघि जुनमा ब्रसेल्समा नेटो शिखर सम्मेलनमा पत्रकार सम्मेलनमा सीलाई वर्णन गर्न यही शब्द प्रयोग गरेका थिए।
उनको टिप्पणीको बारेमा पत्रकारहरूले सोध्दा, बाइडेनले आफु उत्तेजक हुन नखोजेको तर आफुले तथ्य बताएको भने। उनले भने कि सीसँग चिनियाँ जनताबाट प्रजातान्त्रिक जनादेश प्राप्त छैन र उनीसँग देशमा पूर्ण शक्ति छ।
ताइवान विवाद, दक्षिण चीन सागरमा सैन्य गतिविधि, इजरायल-हमास युद्ध, युक्रेन युद्ध र चीनको हस्तक्षेप जस्ता धेरै मुद्दाहरूमा अमेरिका र चीनबीच बढ्दो तनावको बीचमा बाइडेन र सीबीचको भेटवार्ता भएको हो। दुई देशले एकअर्कामाथि प्रतिबन्ध लगाएका छन् र कूटनीतिक र प्राविधिक प्रतिस्पर्धामा संलग्न छन्।
भेटघाटलाई सम्बन्धलाई सुमधुर बनाउने र द्वन्द्व थप बढ्न नदिने प्रयासका रुपमा हेरिएको छ । दुवै नेता नियमित सञ्चार र संवाद कायम राख्न र महामारी र जलवायु परिवर्तन जस्ता विश्वव्यापी चुनौतीहरूमा मिलेर काम गर्न सहमत भएका छन। उनीहरूले व्यापारमा कार्यदल स्थापना गर्न र ट्रम्प प्रशासनले निलम्बित गरेको अमेरिका–चीन रणनीतिक तथा आर्थिक वार्ता पुनः सुरु गर्न पनि सहमति जनाएका छन् ।
बैठकलाई केही विज्ञ तथा विश्लेषकहरूले स्वागत गर्दै दुई देशबीचको गलतफहमी र भ्रमको जोखिम न्यूनीकरणका लागि सकारात्मक कदम भएको बताएका छन । तर, कतिपयले बैठकले दुई देशबीचको मौलिक मतभेद र विवाद समाधान नभएको र सम्बन्ध प्रतिस्पर्धात्मक र प्रतिद्वन्द्वी रहने पनि बताएका छन् ।
भेटपछि सामाजिक संजालमा पोष्ट गर्दै बाइडेनले आफू र सीले “सही दिशामा ठोस कदम चालेको” र अमेरिका-चीन सम्बन्धमा आफ्नो अडान दोहोर्याएको बताए।
“आज, राष्ट्रपति सी र मैले सही दिशामा ठोस कदमहरू चालेका छौं, र मैले उठाएको विषय सबैलाई अवगत छ: संयुक्त राज्यले जनवादी गणतन्त्र चीनसँग कडा र जिम्मेवारीपूर्वक प्रतिस्पर्धा गर्नेछ। हामी हाम्रो राष्ट्रिय सुरक्षा हितको रक्षा गर्नेछौं। हामी हाम्रो मूल्य मान्यताको लागि खडा हुनेछौं। र हामी जहाँ सम्भव छ र हाम्रो हितमा मिलेर काम गर्नेछौं। संसारले हामीबाट यही अपेक्षा गरेको छ, ”बाइडेनले भने।
सत्य, तथ्य र स्वतन्त्र सामूदायिक डिजिटल मिडिया
