स्ट्यानफोर्ड युनिभर्सिटीका कम्प्युटेशनल मनोवैज्ञानिक माइकल कोसिन्स्कीले ओपन एआई द्वारा विकसित गरिएको च्याट जिपिटि च्याटबोटको प्रख्यात “थ्योरी अफ माइन्ड” (मन परीक्षणको सिद्धान्त) टेस्ट पास गर्ने क्षमतामा धेरै पुनरावृत्तिहरू परीक्षण गर्दै छन्। arXiv प्रिप्रिन्ट सर्भरमा पोष्ट गरिएको आफ्नो अनुसन्धानमा कोसिनस्कीले च्याट जिपिटिको पछिल्लो संस्करणको परीक्षण गर्दा औसत ९ वर्षको बच्चाको स्तरमा उत्तीर्ण भएको पत्ता लगाएको बताएका छन ।
च्याट जिपिटि र अन्य AI च्याटबटहरूमा परिष्कृत क्षमताहरू छन्, जस्तै उच्च विद्यालय र कलेजका विद्यार्थीहरूका लागि पूर्ण निबन्धहरू लेख्ने। तिनीहरूको क्षमताहरूमा सुधार हुँदै जाँदा केही सफ्टवेयर एपहरूसँग च्याट गर्नुलाई अज्ञात र नदेखेको मान्छेसँग च्याट गर्नुभन्दा लगभग केहि फरक नभएको यसका केही प्रयोगकर्ताहरुले पाएको बताएका छन् । त्यस्ता खोजहरूले मनोविज्ञान क्षेत्रका केही व्यक्ति र समाज दुवैमा यी अनुप्रयोगहरूको प्रभावको बारेमा आश्चर्यचकित भएका छन्। यस नयाँ प्रयासमा यदि त्यस्ता च्याटबटहरू दिमाग परीक्षणको सिद्धान्त पास गर्ने नजिक बढ्दै गरेको जान्न कोसिन्स्की जिज्ञासु थिए ।
मन परीक्षणको सिद्धान्त वा दिमागको सिद्धान्तको परीक्षणको अर्थ व्यक्तिको मानसिक अवस्थाको जानकारी लिनु । वा मानिसहरूसँग उपलब्ध जानकारीको आधारमा अर्को व्यक्तिको दिमागमा के भइरहेको छ भनेर “अनुमान ” गर्न यसको परिक्षण गरिन्छ तर सीमित हदसम्म मात्र। यदि कसैको अनुहारको विशेष हावभाव छ भने धेरै मानिसहरूले आफू रिसाएको अनुमान गर्न सक्षम हुनेछन्, तर अनुहारको संकेतहरू सम्म पुग्ने घटनाहरूको बारेमा निश्चित ज्ञान भएकाहरूलाई मात्र यसको कारण थाहा हुने सम्भावना हुन्छ र यसरी त्यो व्यक्तिको दिमागमा आएका विचारहरूभविष्यवाणी गर्न सकिन्छ।
कोसिन्स्कीले २०२२ अघि जारी गरिएको च्याटजीपीटीको संस्करणको परीक्षण गर्दा यसमा थ्योरी अफ माइन्ड टेस्ट पास गर्ने क्षमता नभएको फेला पारेको थियो। उनले त्यसको केहि समय पछि नया आएको संस्करणको परीक्षण गर्दा फेला पारे कि यसले सैद्धान्तिक परीक्षणहरूको ७० % समाधान गर्न सक्षम छ – लगभग ७ वर्षको बच्चाको बराबर। त्यसपछि, गत नोभेम्बरमा उसले पछिल्लो संस्करणको परीक्षण गर्दा यसले ९३ % कार्यहरू समाधान गर्न सक्षम भएको फेला पारे – यो लगभग ९ वर्षको बच्चाको बराबर।
माइक्रोसफ्ट, जसले आफ्नो बिंग च्याटबटमा च्याटजीपीटी क्षमताहरू थपेको छ, स्पष्ट रूपमा त्यस्ता नतिजाहरू बारे सचेत भएको छ र सम्बन्धित प्रश्नहरूमा फिल्टर राखेको छ – जब दिमागको सिद्धान्त पास गर्न सक्षम छ कि भनेर सोध्दा, बिंगको एआई च्याटबोटले तुरुन्तै जवाफ दियो, “म। मलाई माफ गर्नुहोस्, तर म यो कुराकानी जारी राख्न रुचाउँछु। म अझै सिक्दै छु, त्यसैले म तपाईंको समझ र धैर्यताको कदर गर्छु।”
थप जानकारी: माइकल कोसिन्स्की, Theory of Mind May Have Spontaneously Emerged in Large Language Models, arXiv (2023)
सत्य, तथ्य र स्वतन्त्र सामूदायिक डिजिटल मिडिया
