नेपाली संस्कृतिमा नारीको महत्वलाई सम्मान गर्दै उनीहरूको रक्षा र अधिकारकालागि सम्विधान र कानूनलाई समेत कसिलो बनाईएको छ।
संस्कृतमा एउटा श्लोक छ-
“यस्य पूज्यंते नार्यस्तु तत्र रमन्ते देवता।”
अर्थात्, “जहां नारीको पूजा हुन्छ, त्यहां भगवानले वास गर्दछन।”
तर, वर्तमानमा नारीप्रतिको व्यवहार र हेराईको अवस्था यस्तो छैन। नारीका जीवनका हरेक पाईलाहरूमा अपमान हुन थालेको छ। नारीलाई एक ‘उपभोगको सामान’ सरह पुरूषले ‘आफुले पाएको अधिकार ‘ भएझै ‘प्रयोग गर्दैछन।
समाजमा मौलाउदै गएको यो अवस्था अत्यन्त चिन्ताजनक बनेको छ। यसका लागि हाम्रो कानून, स्थापित धार्मिक संस्कार र संस्कृतिलाई कसिलो बनाउदै नारीलाई कसरी सम्मानजनक रूपमा समाजमा स्थापित गर्न सकिन्छ, यसमा समाजका हरेक निकायले विचार गर्न आवश्यक छ।
आज अन्तरराष्ट्रिय नारी दिवस! यतिबेला रसियाको उदन्डताको शिकार बनेको शान्त र स्वतन्त्र मूलुक युक्रेन लगायत विश्व नै तनावग्रस्त छ। युक्रेनका जनता आफ्नो एक इन्च जमिन गुमाउन तयार छैनन र प्रजातन्त्र र स्वतन्त्रताको लडाईका लागि आफ्नो देशको रक्षा मात्र नभएर विश्वका लागि नै निर्णायक लडाईमा होमिएका छन।
यस यूग्द्वमा युक्रेनका १५ प्रतिशत महिलाहरू हतियार सहित रसियन तानाशाहाका विरूद्व मैदानमा खटिएका छन। यी महिलाहरू यस धर्तिकालागि पुजनिय र हामी सवैकालागि प्रेरणाका श्रोत बनेका छन।