कम्बोडियाका सबैभन्दा लामो समयसम्म सेवा गर्ने प्रधानमन्त्री हुन सेनले बुधबार तीन हप्ताभित्र प्रधानमन्त्री पदबाट राजीनामा दिने र आफ्नो जेठो छोरालाई सत्ता सुम्पने घोषणा गरेका छन् । आइतबार भएको निर्वाचनमा प्रधानमन्त्री हुन सेनका जेठा छोरा पहिलो पटक संसदमा विजयी भएका थिए ।
हुन सेनको कम्बोडियन पिपुल्स पार्टीले सप्ताहन्तमा भएको चुनावमा भारी जित हासिल गरेपछि यो घोषणा आएको हो। यद्यपि, पश्चिमी देशहरू र अधिकारवादी संस्थाहरूले निर्वाचनलाई ‘न त स्वतन्त्र न निष्पक्ष’ भनी आलोचना गरेका छन् र निर्वाचनले देशको प्रमुख प्रतिपक्षलाई दबाएको बताएका छन्। हुन सेन ३८ वर्षदेखि कम्बोडियाको निरंकुश नेता रहेका छन्, तर चुनावअघि उनले आफ्नो जेठो छोरा हुन मानेटलाई आफ्नो अर्को पाँच वर्षको कार्यकालमा सत्ता हस्तान्तरण गर्ने बताएका थिए।
४५ वर्षीय हुन मानेट हाल देशको सेना प्रमुख छन् एसियाका सबैभन्दा लामो समय सेवा गर्ने नेता हुन सेनले एक टेलिभिजन सम्बोधनमा आफूले राजा नोरोदोम सिहामोनीलाई आफ्नो निर्णयबारे जानकारी गराएको र राजाले औपचारिकताका रूपमा सहमत भएको बताएका छन् ।
हुन सेनले आइतबारको निर्वाचनको अन्तिम नतिजा राष्ट्रिय निर्वाचन आयोगले रिपोर्ट गरेपछि आफ्नो छोरालाई प्रधानमन्त्रीमा मनोनयन गरिने बताए । कम्बोडियन पिपुल्स पार्टी (सीपीपी) ले १२५ सिट मध्ये १२० सिट जित्न सफल भएको थियो । उनले अगस्त २२ मा गठन हुने नयाँ सरकारमा धेरै उच्च मन्त्री पद नयाँ पुस्ताले पाउने बताएका छन् । उनले प्रधानमन्त्री पदबाट राजीनामा दिए पनि उनी कम्बोडियाको सिनेटको अध्यक्ष बन्ने अनुमान गरिएको छ ।
विपक्षी कम्बोडियन राष्ट्रिय उद्धार पार्टी (सीएनआरपी) को चुनौती पछि सीपीपीले २०१३ को चुनावमा मुस्किलले जित हासिल गरेको थियो । हुन सेनले त्यसपछि विपक्षी नेताहरूलाई जवाफ दिए र अन्ततः देशको सहानुभूति अनुसार अदालतले पार्टीहरुलाई विघटन गरेको थियो । आइतवारको चुनाव अघि, क्यान्डललाइट पार्टी भनेर चिनिने सीएनआरपीको अनौपचारिक उत्तराधिकारीलाई राष्ट्रिय निर्वाचन समितिले प्राविधिक कारणले चुनावमा भाग लिनबाट रोकेको थियो।
चुनाव पछि युरोपेली संघले मतदानको आलोचना गर्दै भनेको थियो कि ” यो प्रतिबन्धित राजनीतिक र नागरिक स्थानमा सञ्चालन गरिएको थियो जहाँ विपक्षी, नागरिक समाज र मिडियाले कुनै अवरोध बिना प्रभावकारी रूपमा कार्य गर्न असमर्थ थिए।”
अमेरिकाले प्रतिबन्धका बिचमा गरिएको निर्वाचनलाई आलोचना गर्दै भनेको थियो “चुनाव न त स्वतन्त्र थियो न त उचित” . त्यसपछि,अमेरिकाले प्रजातन्त्रलाई कमजोर पार्ने र विदेशी सहायता कार्यक्रमहरू फ्रिज गर्ने व्यक्तिहरूलाई भिसा प्रतिबन्ध लगाउने कदम चालेको थियो ।
हुन सेन भियतनाम छोड्नु अघि १९७० को दशकमा नरसंहारका लागि जिम्मेवार कट्टरपन्थी कम्युनिष्ट खमेर रुजमा मध्य श्रेणीका कमाण्डर थिए। जब भियतनामले १९७९ मा खमेर रुजलाई सत्ताबाट हटायो, उनी चाँडै हनोईद्वारा स्थापित नयाँ कम्बोडियन सरकारको वरिष्ठ सदस्य बनेका थिए ।
हुन सेनका छोरा हुन मानेट युएस मिलिटरी एकेडेमी वेस्ट प्वाइन्टका स्नातक हुन् र उनले न्यूयोर्क विश्वविद्यालयबाट स्नातकोत्तर र बेलायतको ब्रिस्टल विश्वविद्यालयबाट डक्टरेट गरेका छन्। यद्यपि, उनका पिताले पश्चिमी शिक्षाको बाबजुद हालैका वर्षहरूमा कम्बोडियालाई निरन्तर चीनको नजिक पुर्याएपछि पर्यवेक्षकहरूले नीतिमा तत्काल कुनै परिवर्तन देखेका छैनन्।
सत्य, तथ्य र स्वतन्त्र सामूदायिक डिजिटल मिडिया
