म नेपालको पहिलो औद्योगिक क्षेत्र, भारतसँग सीमा जोडिएको विराटनगरमा जन्मिएको हुँ। व्यापार र संस्कृतिले भरिपूर्ण यो सहरले मेरो प्रारम्भिक जीवनमा समुदाय र जुझारुपनको भावना विकास गर्यो। तर मेरो जीवन यात्रा निरन्तर गतिशील रह्यो, किनभने मेरो बुवा सरकारी सेवामा हुनुहुन्थ्यो र उहाँको सरुवाका कारण म नेपालका विभिन्न भूभागमा बस्न पुगेँ।
विविध भूगोल र सांस्कृतिक अनुभवहरू
धनकुटामा, म शिक्षित र प्रगतिशील समुदायसँग जोडिएँ। यहाँका किसानहरूले कृषि उत्पादनमा आधारित जीवनशैली अपनाएका थिए। उनीहरूको श्रम, दूरदृष्टि, र समर्पणले मलाई सधैं प्रभावित गर्यो। यहाँको सरल जीवनशैली, प्राकृतिक सौन्दर्य, र गाउँले जीवनका संघर्षहरूले मलाई कठोर परिश्रम र आत्मनिर्भरताको मूल्य सिकायो।
त्यसपछि, जाजरकोट पुगेँ, जहाँ सुदूर पश्चिम नेपालको पिछडिएका समुदायहरूसंगको संगतको अनुभव गरें। यहाँको जीवनशैली कठोर र चुनौतीपूर्ण थियो, तर मानिसहरूको अदम्य साहस र सहनशीलता प्रेरणादायी थियो। कठिनाइमा पनि आशावादी भएर अगाडि बढ्ने उनीहरूको शक्ति र जुझारुपनले मलाई जीवनमा कहिल्यै हार नमान्ने पाठ सिकायो।
त्यसपछि सोलुखुम्बुको सल्लेरी पुगें, विश्वप्रसिद्ध शेर्पा समुदायको घर, अर्को अनमोल अनुभव रह्यो। हिमालहरूको काखमा बस्ने यी समुदायले जति कठिनाइ सहन्छन्, त्यति नै आत्मीयता र सहिष्णुता बोकेका हुन्छन। उनीहरूको साहस, संस्कृति, र हिमालसँगको गहिरो सम्बन्धले मलाई जीवनको गहिराइ र पहिचानको अर्थ बुझायो। त्यहा मैले कक्षा ८ सम्म पढें।
त्यसपछि बुवाको सरुवा विभिन्न जिल्लाहरूमा भयो। पश्चिम नेपालको दाङमा, मैले थारू र अन्य जातीय समुदायको सांस्कृतिक विविधता र परिश्रमशीलता देखेँ। यहाँको कृषि प्रणाली, सांस्कृतिक उत्सव, र जीवनशैलीले मलाई समुदायको सहकार्य र सामूहिक प्रयासको महत्त्व सिकायो।
पूर्वी नेपालको ओखलढुंगामा, पहाडी समुदायको साधारण तर समृद्ध जीवनशैलीको अनुभव गरें। यहाँको प्राकृतिक सौन्दर्य, परिश्रमी जीवनशैली, र सामूहिक संस्कृतिले मलाई जीवनमा सन्तुलन र सहकार्यको महत्व सिकायो।
दक्षिण नेपालको भारतिय सिमामा अवस्थित, गौर, रौतहटमा, विविध जातीय समुदायसँगको अन्तर्क्रियाले मलाई सांस्कृतिक सहिष्णुता र विविधता बुझ्ने अवसर मिल्यो। यहाँका चाडपर्व, परम्परागत मान्यता, र सामाजिक व्यवहारहरूले नेपाली समाजको गहिरो विविधतालाई बुझ्ने अवसर प्रदान गर्यो।
यसैगरी, गुल्मि, सुनसरी, ईलाम हुंदै आफ्नो जन्मथलो विराटनगरमा पुगें। एसएलसी हुदै कलेजको पढाई लगायत खेतीपातीमा व्यस्त भए। विराटनगरले आधुनिक खेती गर्न सिकायो। धान, उखु, तोरी लगायत तरकारी खेतीमा होमिदा म चौध बर्षे केटो थिए।
अन्ततः, पढाई संगै पुन मेरो पुर्ख्यौली थलो मादी, संखुवासभा जाने मौका मिल्यो। मादीले मलाई मेरो जरा र पहिचानसँग जोडेर राख्यो। यहाँको प्राकृतिक सम्पदा, सांस्कृतिक विविधता, र आत्मीय सम्बन्धहरूले मलाई मेरो पहिचानप्रति गर्व महसुस गरायो।
वासिङ्टन डीसीमा जीवनको नयाँ अध्याय
सत्र वर्षअघि, म वासिङ्टन डीसी, अमेरिका बसाइँ सरेँ। नेपालको विविध भूगोल, संस्कृति, र अनुभव बोकेर नयाँ ठाउँमा जीवन सुरु गर्नु सजिलो थिएन। भाषा, संस्कृति, र जीवनशैलीमा भिन्नता थियो, तर नेपालमा सिकेका अनुकूलन र सहनशीलताको गुणहरूले मलाई यहाँ सहज बनाउन मद्दत गरेको अनुभूत गरे। अमेरिका बसाइसराई जिवन कै एक महत्वपूर्ण निर्णय हो जहा आफूले शून्यवाट जीवन शुरू गर्नु पर्ने हुन्छ। तर, मेरो अहोभाग्न नै मान्छु मैले शून्यबाट जीवन शुरू गर्नु परेन र कुनै प्रकारको दुख र कष्ट भोग्नु परेन।
वासिङ्टन डीसी, जुन संसारका विभिन्न संस्कृति र समुदायहरूको संगम हो, त्यहाँ मैले आफ्नो नेपाली पहिचान जगेर्ना गर्दै नयाँ संस्कृतिलाई अँगाल्ने प्रयास गरें र अझै गर्दैछु। यहाँका अवसर र चुनौतीहरूले मलाई अझै परिपक्व बनाएको अनूभूत हुन्छ।
निष्कर्ष
मेरो जीवन यात्रा नेपालका पहाड, तराई, र हिमाल हुँदै अमेरिका पुगेको छ। हरेक ठाउँले मलाई फरक अनुभूति, शिक्षा, र अनुभव दिएको छ। विराटनगरको औद्योगिक रौनक, धनकुटाको शिक्षित समाज, जाजरकोटको संघर्षशील जीवन, सोलुखुम्बुको साहसी शेर्पा संस्कृति, दाङ, ओखलढुंगा, र रौतहटको जातीय विविधता—यी सबै अनुभवले मलाई जीवनमा अनुकूलता, सहिष्णुता, र दृढताका पाठहरू सिकाएका छन्।
वासिङ्टन डीसीमा बिताएको सत्र वर्षले मलाई विश्वव्यापी सोच, सांस्कृतिक सहिष्णुता, र विविधतामा एकताको महत्त्व सिकाएको छ।
यो यात्रा मेरो जीवनको परिचय हो—यसमा नेपालका विविध अनुभव र अमेरिकी अवसरहरूले मलाई सशक्त बनाएको छ। मेरा भोगाई र अनुभवहरूले जीवनका हरेक चुनौतीलाई सहजै सामना गर्न प्रेरणा दिएका छन्, र भविष्यका यात्राहरूका लागि मार्गदर्शन पनि।
